در ایام متعلق به وفات جانسوز حضرت معصومه(س) هستیم. به همین مناسبت تصمیم گرفته ایم در این گزارش از وب سایت حسینیه فاطمة الزهرا (س)، کمی زندگی وی و فضیلت ورود با برکت اش را به شهر قم مورد بررسی قرار دهیم. امیدواریم برای شما عزیزان مفید باشد.
ورود حضرت فاطمه معصومه علیها السلام به قم و فضیلت آن حضرت
امام هفتم حضرت ابی الحسن موسی بن جعفر علیهما السلام، دارای فرزندان بسیاری از ذکور و اناث بوده و بعضی از مورخین تا شصت فرزند پسر و دختر برای آن حضرت ذکر کرده اند. در میان آنان بعد از حجت خدا، حضرت امام علی بن موسی الرضا (علیه آلاف التحیة والثناء) از پسران جناب قاسم بن موسی علیه السلام، که در سه فرسخی حله مدفون است و مزار کثیر البرکات شیعیان عراق است و عراقیها او را جاسم می‌گویند، مرضی امام و محبوب انام بوده است. بعد از او پسرانی که این سمت را داشته و دارای فضیلت و شهرت و نسل و اعقاب بسیار و بزرگوارند، نامبردگان زیر می‌باشند:
فضائل پسران امام کاظم (ع)
۱. جناب ابراهیم المرتضی بن موسی [علیه السلام] که قبرش در حایر شریف حسینی زیارتگاه است و از نسل اوست: سیدین شریفین السید الشریف الرضی جامع نهج البلاغه و مجازات القرآن و کتب دیگر، والسید الشریف المرتضی علم الهدی صاحب امالی و کتب دیگر استاد شیخ بزرگوار طوسی.
۲. جناب احمد بن موسی علیهما السلام مدفون در شیراز معروف به شاه چراغ که سادات موسوی شاه چراغی شیراز و تهران از اعقاب اویند.
۳. جناب سید محمد عابد بن موسی علیهما السلام که سادات شیرازی تهران و شیراز و سایر نقاط به او منتهی و منسوب می‌شوند و قبرش در شیراز مزار عموم مردم است.
۴. جناب حمزة بن موسی علیهما السلام که علی المشهور مدفون در ری در جوار حضرت عبدالعظیم حسنی علیه السلام و سلاطین صفویه به او منتهی می‌شوند.
۵. جناب عبدالله بن موسی علیهما السلام که علامه متتبع و محدث بزرگوار سید نعمت الله جزایری و کلیه سادات جزایری از ذراری و نسل اویند.
۶. جناب حسین بن موسی علیهما السلام که قبرش در قزوین به نام شاهزاده حسین مزار مشهوری است و بسیاری از سادات موسوی نیز به او می‌رسند. و اینکه در شهرستان قزوین و افواه مردم عوام، وی را فرزند حضرت رضا علیه السلام می‌دانند، وجهی ندارد، خلاف واقع است و آن حضرت علی التحقیق فرزندی جز حضرت جواد الائمه علیه السلام نداشته اند.
از این پسران گذشته، چندین دختر آن حضرت دارای فضیلت و مقام می‌باشند؛ مانند حکیمه که ناظر ولادت حضرت جواد الائمه علیه السلام بوده و زینب که قبرش در اصفهان زیارتگاه است و از همه آنان مهم تر و شریف تر و بزرگوارتر حضرت فاطمه معصومه علیها السلام، مدفون در شهر قم است؛ زیرا اخباری از امامان معصوم علیهم السلام درباره فضیلت آن حضرت رسیده که درباره دیگران حتی برادرانش جز حضرت رضا علیه السلام، که امام معصوم و حجت خداست، نرسیده است و ما برای نمونه چند خبر آن را می‌نگاریم:
از این پسران گذشته، چندین دختر آن حضرت دارای فضیلت و مقام می‌باشند؛ مانند حکیمه که ناظر ولادت حضرت جواد الائمه علیه السلام بوده و زینب که قبرش در اصفهان زیارتگاه است و از همه آنان مهم تر و شریف تر و بزرگوارتر حضرت فاطمه معصومه علیها السلام، مدفون در شهر قم است؛ زیرا اخباری از امامان معصوم علیهم السلام درباره فضیلت آن حضرت رسیده که درباره دیگران حتی برادرانش جز حضرت رضا علیه السلام، که امام معصوم و حجت خداست، نرسیده است و ما برای نمونه چند خبر آن را می‌نگاریم:
فضائل حضرت معصومه(س)
۱. شیخ بزرگوار صدوق در ثواب الاعمالش، از سعد بن سعد روایت کرده که از حضرت امام رضا علیه السلام سؤال نمود از فاطمه بنت موسی بن جعفر علیهما السلام فرمود: هر که او را زیارت کند، پس از برای اوست بهشت.
۲. و نیز به سند دیگر از حضرت امام محمد تقی علیه السلام نقل کرده که فرمود: هر که عمه مرا در قم زیارت کند، پس از برای او بهشت است.
۳. علامه مجلسی در زاد المعادش از کتب زیارات روایت کرده از علی بن ابراهیم، از پدرش، از سعد اشعری قمی که از حضرت امام رضا علیه السلام روایت کرده که آن حضرت فرمود: ای سعد! نزد شما قبری هست از ما؟ سعد گفت: عرض کردم: فدایت شوم قبر فاطمه دختر امام موسی علیه السلام را می‌فرمایی؟ فرمود: آری، «من زارها عارفاً بحقّها فله الجنّة».
۴. حدیث چهارم از حضرت صادق علیه السلام است که در سابق نقل کردیم، در ذیل آن فرمود: «تقبض فیها امرأة هی من ولدی واسمها فاطمة بنت موسی یدخل بشفاعتها شیعتی الجنة بأجمعهم».
اما ورود آن مکرمه به قم
در تاریخ قم و سایر کتب تواریخ و سیر نوشته اند که در سال دویست از هجرت مأمون (خلیفه عباسی)، حضرت امام علی بن موسی الرضا علیهما السلام را از مدینه به مرو طلب نمود، جهت عقد بیعت به ولیعهدی آن جناب. در سال ۲۰۱ خواهر مکرمه آن حضرت به جهت اشتیاق به زیارت برادر، از مدینه به طرف مرو بیرون آمد و چون به ساوه رسید، بیمار شد. پرسید که تا قم چقدر مسافت است؟ گفتند: دو فرسخ. خادم خود را امر فرمود که او را به قم برد.
خادم آن معظمه را به قم آورد و در سرای موسی بن خزرج بن سعد اشعری فرود آورد. و در تاریخ آمده که چون خبر آن حضرت به آل سعد و اشعریین رسید، اتفاق کرده و به استقبال حضرتش شتافتند و از میان ایشان تنها موسی بن خزرج، در آن شب بیرون آمد و چون به شرف خدمت آن حضرت رسید، زمام ناقه را بگرفت و به جانب شهر کشید و به سرای خود آورد و هفده روز در حیات بود.
چون او را وفات رسید، بعد از تغسیل و تکفین و نماز، موسی بن خزرج در زمینی که او را به بابلان بود، همین محلی که اکنون مزار کثیر البرکات اوست، دفن کردند و بر سر قبر او از حصیر سایه بان ساختند. آن گاه که حضرت زینب دختر حضرت امام محمد بن علی التقی علیهما السلام قبه بر سر تربت او بنا نهاد.
ماجرای فوت وی
صاحب تاریخ قم گوید: روایت کرد مرا حسین بن علی بن بابویه از محمد بن حسن بن احمد بن الولید که او را روایت کرده اند که چون فاطمه را وفات رسید، بعد از غسل و تکفین، او را به مقبره بابلان و کنار سردابی که از برای او ترتیب داده بودند، حاضر آوردند. آل سعد با یکدیگر خلاف کردند در باب آنکه چه کسی سزاوار آن است که در سرداب رود و فاطمه را بر زمین نهد و دفن کند.
پس از آن اتفاق کردند بر آنکه خادمی به غایت پیر از آن یکی از ایشان موسوم به قادر را حاضر گردانند تا فاطمه را در گور نهد و کسی را به طلب او فرستادند. در میان این گفت و گو بودند که از جانب کویر دو سوار بر آمدند، دهن بر بسته و روی بدین مردم نهادند و چون نزدیک جنازه فاطمه رسیدند، از اسب فرود آمدند و بر فاطمه نماز گزاردند و در سرداب رفتند و فاطمه را دفن کردند. پس از گور بیرون آمدند و بر نشستند و برفتند و هیچ کس را معلوم نشد که آن دو سوار که بودند.
مؤلف گوید: معلوم است که جز دو حجت خدا حضرت امام رضا علیه السلام و فرزندش حضرت جواد الائمه علیه السلام دیگری محرم آن حضرت نبوده که این قدرت و جرئت را داشته باشد. محراب حضرت معصومه علیها السلام تاکنون در میدان میر در مدرسه ستیه موجود و زیارتگاه است.
حضرت فاطمه معصومه علیها السلام محدثه است.
یکی از فضایل و مقامات این مکرمه، محدّثه بودن اوست و احادیثی از آن حضرت در کتب اخبار موجود است که ما به ذکر یکی از آنها این گنجینه را زینت می‌دهیم. مخفی نباشد که این حدیث به فاطمیات معروف و در کتب عامه مسطور است؛ زیرا روات آن، جز یکی دو نفر، همه فاطمه نام می‌باشند و حدیث بسیار بسیار جالب و ارزنده است و آن را علامه محدث شیخ محمد بن محمد بن احمد چشتی داغستانی در صفحه ۲۱۷ کتاب اللؤلؤة الثمینة فی الآثار المعنعنة المرویه، که در سال ۱۳۰۶ در مصر چاپ شده، نقل نموده
و سابقاً در حاشیه درب طلا ضریح مقدس هم منقوش بوده و ما در کتاب آثار الحجه، جلد ۱، صفحه ۸ هم نقل کردیم. و این بنده شفاهاً هم آن را از سید استاد علامه مجاهد آیة الله العظمی مرعشی نجفی استماع نموده ام:
«حدثنی سیّدنا العلامة النجفی المرعشی، قال: روی السیّد محمّد الغماری الشافعی فی کتابه عن فاطمة بنت الحسین الرضوی عن فاطمة بنت محمّد الرضوی عن فاطمة بنت ابراهیم الرضوی عن فاطمة بنت الحسن الرضوی عن فاطمة بنت محمّد الموسوی عن فاطمة بنت عبدالله العلوی عن فاطمة بنت الحسن الحسینی عن فاطمة بنت ابیهاشم الحسینی عن فاطمة بنت محمّد بن أحمد بن موسی المبرقع عن فاطمة بنت احمد بن موسی المبرقع عن فاطمة بنت موسی المبرقع عن فاطمة بنت الإمام أبی الحسن الرّضا عن فاطمة بنت موسی بن جعفر عن فاطمة بنت الصادق جعفر بن محمّد عن فاطمة بنت الباقر محمّد بن علی عن فاطمة بنت السجّاد علی بن الحسین زین العابدین عن فاطمة بنت ابی عبدالله الحسین عن زینب بنت امیرالمؤمنین عن فاطمة بنت رسول الله علیها السلام قالت: قال رسول الله صلی الله علیه و آله: «ألا من مات علی حبّ آل محمّد مات شهیداً».